1. Z wnioskiem może wystąpić Obywatel Rzeczypospolitej Polskiej
Wniosek o wydanie dowodu osobistego składa się w organie dowolnej gminy na terytorium kraju w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego.
Wniosek składa osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. W imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych ubiegającej się o wydanie dowodu osobistego wniosek składa rodzic, opiekun prawny lub kurator (w obecności tej osoby, wyjątek stanowią osoby, które nie ukończyły 5 roku życia).
Pełnoletni obywatel RP zamieszkujący na terytorium jest obowiązany posiadać dowód osobisty.
Dowód osobisty wydany osobie, która nie ukończyła 5 roku życia, jest ważny przez okres 5 lat od daty wydania dowodu osobistego. Dowód osobisty wydany osobie, która ukończyła 5 rok życia, jest ważny przez okres 10 lat od daty wydania dowodu osobistego.
O niemożności złożenia wniosku o wydanie dowodu osobistego z powodu choroby, niepełnosprawności lub innej niedającej się pokonać przeszkody wnioskodawca powiadamia organ gminy, który zapewnia przyjęcie wniosku w miejscu pobytu tej osoby, chyba, że okoliczności nie pozwalają na przyjęcie tego wniosku. W przypadku, gdy złożenie wniosku o wydanie dowodu okaże się nieuzasadnione, organ gminy odmawia przyjęcia wniosku w miejscu wskazanym przez wnioskodawcę oraz poucza o konieczności złożenia wniosku na ogólnych zasadach (art.26 ustawy o dowodach osobistych).
2. Tryb postępowania w sprawach utraty dowodu osobistego
Kto może wystąpić z wnioskiem: Posiadacz dowodu osobistego, którego dowód został utracony lub uszkodzony, zgłasza niezwłocznie, osobiście ten fakt organowi dowolnej gminy, a posiadacz dowodu osobistego przebywający poza terytorium RP – dowolnej placówce konsularnej RP.
Zgłoszenia można również dokonać w formie dokumentu elektronicznego.
Zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego w placówce konsularnej RP można również dokonać w formie pisemnej za pomocą poczty lub telefaksu.
W przypadku osób nieposiadających zdolności do czynności prawnych lub posiadających ograniczoną zdolność do czynności prawnych zgłoszenia dokonuje rodzic, opiekun prawny lub kurator.
Wymagane wnioski i dokumenty: Formularz zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego (do zgłoszenia uszkodzenia dowodu osobistego załącza się uszkodzony dowód osobisty)
3. Odbiór dowodu osobistego.
Dowód osobisty odbiera się osobiście w siedzibie organu gminy, w którym został złożony wniosek.
Wyjątki od powyższej reguły stanowią następujące przypadki:
- odbiór dowodu osobistego wydanego osobie nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub osobie posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych nie wymaga osobistego stawiennictwa, jeżeli była obecna przy składaniu wniosku w siedzibie organu albo nie ukończyła 5 roku życia
- odbioru dowodu osobistego w przypadku wniosku składanego poza siedzibą organu gminy (art.26 ust.1 ustawy o dowodach osobistych – dot. choroby i niepełnosprawności) może dokonać pełnomocnik legitymujący się pełnomocnictwem szczególnym do dokonania jego odbioru